นายกสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

พันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงคราม เกิดเมื่อวันเสาร์ที่ 10 มีนาคม 2442 บิดาชื่อนายรอดหรือบุญรอด ซึ่งสืบเชื้อสายมาจากนายทหารในกองทัพสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช มาตั้งรกรากอยู่ที่จังหวัดนครนายก ประกอบอาชีพทำนา มารดาชื่อทิมหรือทับทิม บิดาฝากให้เป็นลูกศิษย์วัด ณ วัดโพธิ์ ท้ายเมืองนครนายกตั้งแต่ยังเล็กเพื่อให้เรียนหนังสือตามแบบที่บิดาเคยร่ำเรียนมา เมื่ออายุ 9 ขวบได้เข้าเรียนที่โรงเรียนนครพิทยาคม ตั้งอยู่ที่วัดโพธิ์นั้นเอง นับเป็นการศึกษาตามหลักสูตรของกระทรวงธรรมการซึ่งเพิ่งเริ่มมีเป็นครั้งแรก ต่อมาหลวงจิตรบรรจงการพี่เขยและนางทองอยู่พี่สาวรับไปอุปการะ จึงย้ายที่อยู่และที่เรียนไปตามวาระการปฏิบัติราชการของพี่เขย คือ ที่จังหวัดชลบุรี เข้าเรียนชั้นประถม 2 ที่โรงเรียนวัดต้นสน แล้วย้ายไปโรงเรียนอุดมพิทยากร (วัดกำแพง) ที่จังหวัดฉะเชิงเทรา เรียนชั้นประถม 3 ที่โรงเรียนวัดเมือง ขณะนั้นรัฐบาลได้ตั้งโรงเรียนสามัญประจำมณฑลขึ้นและจัดให้มีการปรับเทียบความรู้นักเรียนประถมเป็นมัธยมทั้งหมด เมื่อเรียนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 เด็กชายช่วงจึงได้รับการปรับวุฒิเข้าศึกษาต่อชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ในโรงเรียนเบญจมราชูทิศ ซึ่งเป็นโรงเรียนชายประจำจังหวัดฉะเชิงเทราต่อในทันที

ตลอดเวลาที่อยู่ในความอุปการะของพี่เขยและพี่สาว เด็กชายช่วง หรือเมื่อเติบโตขึ้นเป็นนายช่วง ได้รับการฝึกให้ช่วยตัวเอง ทั้งซักรีดเสื้อผ้า หุงหาอาหาร ปัดกวาดเช็ดถูเรือน พี่เขยซึ่งต่อมาได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น พระเกรียงไกรกระบวนยุทธ เห็นว่านายช่วงมีสติปัญญาเฉลียวฉลาด มีแววที่จะเล่าเรียนสูงขึ้นได้อีกจึงส่งให้เข้ามาอยู่กับน้าชายคือ พระยาคชนันทนิพัทธพงศ์ ในกรุงเทพฯ นายช่วงได้เข้าศึกษาต่อชั้นมัธยมปีที่ 6 ที่โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย และเลือกที่จะเป็นทหาร จึงสอบแข่งขันเข้าศึกษาในโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ได้เป็นที่ 7 ในจำนวนผู้เข้าสอบ 200 คน และโรงเรียนรับเพียง 14 คนเท่านั้น

พันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงครามสำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้าเมื่อ พ.ศ. 2464 แล้วเริ่มปฏิบัติราชการในกองทัพบกจนได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นหลวงเชวงศักดิ์สงครามเมื่อต้นปี 2475 ด้วยเหตุที่เป็นผู้มีความสามารถและมีคุณธรรมท่านจึงมีความเจริญก้าวหน้าในราชการขึ้นเป็นลำดับในระหว่างที่มีการเปลี่ยนแปลงคณะรัฐบาลหลายยุคหลายสมัย อาทิ เป็นอธิบดีกรมราชทัณฑ์ (พ.ศ. 2480) ปลัดกระทรวงกระทรวงมหาดไทย (พ.ศ. 2482) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย (พ.ศ. 2485 และ พ.ศ. 2488) รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขคนแรก (พ.ศ. 2486 - 2487) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง (พ.ศ. 2487) เป็นต้น

เหตุที่ทำให้พันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงคราม ได้มาเกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ปรากฏอยู่ในบันทึกซึ่งเขียนด้วยลายมือของท่านเองว่า

พ.ศ. 2490
ปลายปี มีรัฐประหารเงียบขึ้น
ในการรัฐประหารคราวนี้ดำรงตำแหน่ง รมต. เกษตร …
นั่นก็คือในฐานะ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการ พันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงคราม จึงดำรงตำแหน่งนายกสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (31 พฤษภาคม 2490 ถึง 8 พฤศจิกายน 2490) ด้วย

นอกเหนือจากงานราชการแล้ว พันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงคราม ยังเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร และเมื่อพ้นจากราชการก็ได้ประกอบอาชีพทางพาณิชยกรรม เป็นผู้จัดการ เป็นกรรมการและเป็นประธานกรรมการบริษัทห้างร้าน ธนาคาร เป็นที่ไว้วางใจเชื่อถือของบุคคลที่เกี่ยวข้องเป็นอย่างยิ่ง

พันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงคราม สมรสกับ นางประหยัด เชวงศักดิ์สงคราม เมื่อวันที่ 31 มกราคม 2497 มีบุตรชาย 2 คน

นอกเหนือจากความสามารถในด้านการงานแล้ว พันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงคราม ยังได้ชื่อว่าเป็นผู้มี อัธยาศัยอันสม่ำเสมอ กล่าวคือ แม้ตำแหน่งจะสูงเพียงไรก็ไม่มีอาการเขื่องให้ใครขยาดไม่กล้าเข้าใกล้ ในบั้นปลายแห่งชีวิต พันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงคราม สนใจเรื่องพุทธศาสนา เป็นผู้มีความคิดและเข้าใจพุทธศาสนาได้ลึกซึ้ง ท่านถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 9 มีนาคม 2505 อายุได้ 62 ปี ด้วยอาการหัวใจวายเฉียบพลัน

เสฐียรโกเศศ นักปราชญ์สยามได้กล่าวยกย่องพันเอกช่วง เชวงศักดิ์สงคราม ไว้ในคำนำหนังสืออนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ ว่า …พ.อ.ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม เมื่อกล่าวอย่างไทยก็ว่าเป็นอภิชาตบุตร ถ้ากล่าวอย่างอังกฤษ พ.อ.ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม ก็เป็นบุคล first generation ซึ่งเขายกย่องนับถือว่าเป็นบุคคลตัวอย่างได้มากกว่าบุคคลซึ่งเป็นเพียงอนุชาตบุตรเท่านั้น…