อาคารหอประวัติมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนหลังแรกของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ รับโอนจากวิทยาลัยเกษตรกรรม กรมเกษตร กระทรวงเกษตราธิการ เมื่อสถาปนามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ปี พ.ศ. 2486 ที่ตั้งของอาคารอยู่แนวแกนเดียวกันกับทางเข้าประตู 2 ด้านถนนงามวงศ์วาน ถัดไปทางทิศตะวันออก มีอาคารเรือนเขียว (เรียกชื่อตามสีเขียวของอาคาร) เป็นเรือนไม้ใต้ถุนสูงรื้อถอนจากสถานีทดลองบางกอกน้อยมาสร้าง โดยมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้รับมอบในโอกาสใกล้เคียงกัน แต่เนื่องจากวัสดุที่รื้อถอนมาสร้างเรือนเขียวมีความทรุดโทรมอยู่เดิมแล้ว เมื่อใช้สอยต่อมาอีกนานถึง 40 ปี จึงได้รื้อถอนออกไป

      อาคารหลังนี้เป็นอาคารคอนกรีต 2 ชั้น ดั้งเดิม ชั้นบนเป็นห้องเรียน 2 ห้อง คือห้องทางด้านทิศตะวันออก ใช้เป็นห้องบรรยาย ห้องทางด้านทิศตะวันตก ใช้เป็นห้องปฏิบัติการ ชั้นล่างเป็นห้องเรียน ห้องปฏิบัติการเคมี ห้องเก็บเครื่องชั่ง ถ้าจะกล่าวถึงความสำคัญของตึกหลังนี้ก็คือ นอกจากจะเป็นห้องปฏิบัติการทางด้านวิทยาศาสตร์แล้ว ยังเป็นที่เก็บเคมีภัณฑ์ ซึ่งเป็นของหายาก ราคาแพงเพราะกำลังอยู่ในภาวะสงคราม และอยู่ในระหว่างการโจมตี ทิ้งระเบิดของฝ่ายสัมพันธมิตรไม่เว้นแต่ละวัน จึงต้องทาสีพรางตึกทั้งหลัง ต่อมามีคำสั่งให้เคลื่อนย้ายเคมีภัณฑ์และอุปกรณ์ ทางวิทยาศาสตร์ที่มีค่าหาได้ยากต่าง ๆ ไปเก็บรักษาไว้ที่สถานีทดลองบางกอกน้อยเพื่อความปลอดภัย แต่การณ์กลับปรากฎว่าตลอดภาวะสงคราม บางเขนไม่เคยถูกโจมตีเลย ส่วนสถานีรถไฟบางกอกน้อยนั้น ถูกโจมตีเสียหายยับเยิน

      ชาวเกษตรอาวุโส เรียกอาคารหลังนี้ด้วยชื่อต่าง ๆ กัน ได้แก่ ตึกเคมี เพราะชั้นล่างมีห้องสอนวิชาเคมี เรียกว่าตึกเสือ เพราะทาสีพรางเป็นลายเสือ ระหว่างสงคราม แต่ชื่อที่นิยมเรียกกัน คือตึกสัตวบาล เพราะอีกหลายปีต่อมาใช้สอนวิชาสัตวบาลโดยเฉพาะ

      มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ใช้อาคารหลังนี้ประกอบพิธีประสาทปริญญาบัตรแก่เกษตรบัณฑิตรุ่นแรก ปี พ.ศ. 2489 ถึงรุ่นปี พ.ศ. 2492 โดย ฯพณฯ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการ ณ ชั้นล่าง ห้องทางด้านทิศตะวันออก แต่คุณค่าที่สำคัญยิ่งทางประวัติศาสตร์ของมหาวิทยาลัยเกตรศาสตร์ คือ ในปี พ.ศ. 2493 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินมาพระราชทานปริญญาบัตร แก่เกษตรบัณฑิต ณ ชั้นบนห้องทางด้านทิศตะวันออก

      ต่อมาได้มีการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์อาคารหลังนี้หลายประการ อาทิเช่น ใช้เป็นห้องทำงานของอาจารย์ผู้ใหญ่ เคยเป็นสำนักงานของคณะผู้แทนสหรัฐที่มาช่วยมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ชุดต้น ๆ และเคยใช้เป็นสำนักงานคณบดีคณะกสิกรรมและสัตวบาลระยะหนึ่ง อาคารหลังนี้มีโครงสร้างที่แข็งแรงมาก ซึ่งเป็นสัญญาณว่าจะดำรงคงอยู่คู่กับมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์อีกแสนนาน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จึงได้ดำเนินการซ่อม สงวนรักษา อาคารหลังนี้ไว้เป็นหอประวัติ เพื่อแสดงเรื่องราวต่าง ๆ ในอดีตอันเป็นเกียรติภูมิของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ที่ได้สร้างคุณประโยชน์แก่ประเทศชาตินานัปการ ตลอดมาจนถึงปัจจุบัน

      มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จัดตั้งหอประวัติมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เนื่องในวาระครบรอบวันสถาปนา 60 ปี ในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2546 เพื่อเป็นอนุสรณ์ให้คณาจารย์ บุคลากร นิสิตมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ทั้งมวล และประชาชนผู้สนใจได้ทราบถึงประวัติและวิวัฒนาการ ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ตั้งแต่เริ่มสถาปนาจนถึงปัจจุบัน พร้อมเรื่องราวต่าง ๆ ในอดีตที่เป็นเกียรติภูมิและความภาคภูมิใจ ตลอดจนศักยภาพในอนาคตของมหาวิทยาลัย จึงได้ดำเนินการซ่อมแซม สงวนรักษาอาคารแห่งนี้ ซึ่งเดิมชาวเกษตรอาวุโสเรียกว่า “ ตึกสัตวบาล ” เพราะชั้นบนเคยเป็นห้องสอนวิชาสัตวบาล หรือ “ ตึกเคมี ” เพราะชั้นล่างเคยเป็นห้องสอนวิชาเคมี หรือ “ ตึกขาว ” เพราะอาคารทาสีขาว ให้เป็นอาคารหอประวัติมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

      ความสำคัญของอาคารหลังนี้คือ เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนหลังแรกของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ส่วนสิ่งที่ทำให้อาคารหลังนี้มีคุณค่าอันสำคัญยิ่งคือ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินมาพระราชทานปริญญาบัตรแก่บัณฑิตครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. 2493 ณ ห้องโถงชั้นบนด้านทิศตะวันออก

      1. รวบรวม จัดระบบ อนุรักษ์และบริการ เพื่อการศึกษาค้นคว้าด้านเอกสาร ภาพ สิ่งของ เครื่องใช้ในยุคสมัยต่าง ๆ ของคณาจารย์ บุคลากร และนิสิตมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ทุกรุ่น

      2. เพื่อเป็นแหล่งรวบรวมข้อมูลให้แก่นักวิจัย นิสิตรุ่นหลัง และผู้สนใจทั่วไปทราบถึงประวัติและวิวัฒนาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

      3. เพื่อเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ความเป็นมาและเป็นไปในอนาคตของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยจัดทำในลักษณะของนิทรรศการแบบถาวร และนิทรรศการแบบหมุนเวียน (เฉพาะเรื่อง)

      ตามประกาศสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เรื่องการปรับโครงสร้างการแบ่งส่วนราชการภายในหอจดหมายเหตุ ลงวันที่ 3 สิงหาคม พ.ศ. 2549 นั้น ได้ปรับสถานภาพและสังกัดของหอประวัติมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ให้เป็นภารกิจในกำกับของหอจดหมายเหตุ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ดังนั้น ข่าวสารหอประวัติ มก. จึงได้ไปเสนอร่วมกับหอจดหมายเหตุ มก. จึงขอแจ้งให้ทราบโดยทั่วกัน

      วันทำการ   เปิดให้เข้าชมทุกวันจันทร์ – ศุกร์ ยกเว้นวันหยุดราชการ

      เวลาทำการ 9.00 – 16.00 น.

      *** เข้าชมฟรี ไม่มีค่าใช้จ่าย ***

      **** เข้าเยี่ยมชมเป็นหมู่คณะหรือเข้าชมนอกวันเวลาทำการ กรุณาติดต่อ

      หอประวัติมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

      0 2942 8491-9 ต่อ 611560

      หอจดหมายเหตุ สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

      (66-2)9405830-31,(66-2)9405841-42

      ภายใน มก. 615721